Bitcoin - đồng tiền điện tử tự do

Bitcoin đang được coi là một hiện tượng bong bóng trong thị trường tài chính. Với những điểm được mất, liệu đồng tiền ảo này có thể trở thành nền tảng tương lai của các giao dịch điện tử.

Bitcoin là gì?

Mạng ngang hàng (peer-to-peer network), là mạng máy tính hoạt động chủ yếu dựa vào khả năng xử lý và đường truyền băng thông giữa các máy tính tham gia, không phụ thuộc vào một máy chủ bất kì nào. Cụ thể hơn tức là hệ thống mạng này không có khái niệm máy chủ và máy khách, các máy tham gia đều bình đẳng, đều là một nút mạng đóng vai trò vừa là máy chủ vừa là máy khách.

Năm 1999, Shawn Fanning đã thay đổi hoàn toàn diện mạo của ngành công nghiệp âm nhạc bằng việc phát triển dịch vụ Napster cho phép người dùng trao đổi nhạc với nhau thay vì mua đĩa CD đắt tiền. Từ đó các vụ kiện liên tiếp xảy ra và vào tháng 7/2001 thì Napster đóng cửa. Nhưng ý tưởng chia sẻ này không dừng lại, thay vào đó là sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống mạng chia sẻ ngang hàng (peer to peer), tiêu biểu nhất là cộng đồng chia sẻ file torrent.

Câu chuyện của Napster một phần nào đó minh họa cho Bitcoin (BTC) - một khái niệm về tiền kỹ thuật số, hay tiền ảo dựa trên nền tảng công nghệ mã nguồn mở và giao thức Internet ngang hàng.

Ứng dụng thường xuyên gặp nhất là chia sẻ tệp tin, video, âm thanh, hình ảnh, dữ liệu..., hoặc để truyền dữ liệu thời gian thực.

Năm 2008, một nhân vật có bút danh Satoshi Nakamoto đã đăng tải một văn bản mô tả cách hoạt động của Bitcoin. Nakamoto đã tung ra 50 đồng Bitcoin đầu tiên vào tháng 6 năm 2009 và đây được xem như nền tảng ban đầu (genesis block) cho mạng lưới tiền ảo.

Đồng tiền điện tử không được quản lý bởi bất kỳ một cơ quan hay ngân hàng trung ương nào, do đó nó nằm ngoài quy tắc thông thường của giao dịch tiền tệ. 

Đây là đồng tiền dựa hoàn toàn vào mạng Internet, dễ dàng trao đổi và luân chuyển - không có sự can thiệp của con người, giấy tờ sổ sách hay một tổ chức nào đó. Bitcoin có thể trao đổi và di chuyển giữa các công ty, cá nhân với nhau mà không cần thông qua tổ chức trung gian. Bitcoin được xác định bởi tám chữ số thập phân và chia thành 100 triệu đơn vị nhỏ hơn gọi là satoshis. Do đó bạn có thể sở hữu 0,00000001 Bitcoin.

Khi Bitcoin lần đầu tiên được giới thiệu, nó không có nhiều giá trị. Với 1 USD bạn có thể mua 1,30903000 Bitcoin. Nhưng giờ đây 1 Bitcoin có giá lên đến 1180 USD.
Bitcoin được tạo ra như thế nào?

Hệ thống đào mỏ Bitcoin

Bitcoin được tạo ra bằng các thuật toán. Việc xử lý các giao dịch Bitcoin được đảm bảo bởi các máy chủ có tên gọi là “mỏ Bitcoin” (Bitcoin mine).

Các máy tính người dùng kết nối và thông qua các thuật toán xử lý số liệu phức tạp để tạo ra Bitcoin - quá trình này được gọi là “đào mỏ” (mining). Các thuật toán trong hệ thống tạo ra Bitcoin được thiết lập sao cho ngày càng khó để có thể “đào” được Bitcoin. Quá trình “đào” từ máy tính người dùng là việc xử lý các hàm băm SHA256 thông qua phương pháp Brute force.

Để thực hiện dễ dàng thì phương án đơn giản và rẻ nhất là trang bị một cấu hình máy tính mạnh, card đồ họa cao cấp trang bị những GPU đời mới. Các máy tính tham gia “đào” sẽ phải hoạt động liên tục, hiệu năng hoạt động của máy có đơn vị tính là Hash rate (MHash/s)

Ví dụ: một card màn hình AMD Radeon™ HD 4550 có hiệu suất 7,23 Mhash/s trong khi card cao cấp AMD Radeon™ HD 7970 có thể có hiệu suất “đào” 555 Mhash/s-825Mhash/s tùy cấu hình. Một cấu hình máy tính cơ bản, sử dụng 2 card màn hình 7970 trung bình một ngày có thể đào được 0,06 BTC. Trừ các khoản chi phí tiền điện, đường truyền và khấu hao thì trung bình một tháng người sử dụng có thể kiếm được số BTC quy ra tiền Việt là 25 triệu VNĐ.

Một phương án khác là sử dụng các ASIC - vi mạch tích hợp chuyên dụng hoặc các thiết bị sử dụng FPGA-chip lập trình logic. Hiện tại đã xuất hiện các thiết bị chuyên dụng sử dụng ASIC để “đào” Bitcoins, ví dụ như Butterflylab BitForce 25 GH/s SC có mức giá khoảng 1.249 USD, trung bình mỗi ngày có thể đào được 0,06BTC tương tự như máy tính sử dụng 2 card đồ họa cao cấp AMD Radeon™ HD 7970. Những thiết bị chuyên dụng này được coi là tương lai của những người thở mỏ Bitcoin.
Để sử dụng và trao đổi Bitcoin, người ta dùng một phần mềm tại Bitcoin.org hoạt động như “tài khoản ngân hàng”. Nó lưu trữ một mã số bí mật trên máy của người dùng, và mã này cho phép giao dịch từ “tài khoản ngân hàng” của chủ sở hữu. Thuật ngữ của Bitcoin gọi phần mềm này là “ví tiền” (wallet), khả năng hoạt động giao dịch mạnh và dễ dàng như gửi email. Người dùng không cần đăng ký, không cần tên, địa chỉ, số chứng minh hay mã số thuế…, không một bất kì thông tin cá nhân nào.

Cơ chế hoạt động tương tự như hệ thống chữ ký điện tử, là mỗi tài khoản cấp cho 2 khóa điện tử Public Key (khóa công khai) và Private Key (khóa riêng).  Để được phép gửi tiền, người dùng phải sử dụng khóa riêng. Để gửi tiền cho một người nào đó, bạn chỉ cần biết khóa công khai của đối tác (về cơ bản số “tài khoản ngân hàng” ). Nếu người dùng có khóa riêng của mình cộng với khóa công khai của đối tác, một giao dịch có thể được tạo ra.

Như đã đề cập, tài khoản của người dùng được chỉ định là một chuỗi dài các số và chữ, ví dụ: 1762YCsXjBM5opnaJec6DcU7s6M1FsRLet

Do Bitcoin hoạt động như một mạng peer-to-peer, trên đó chủ tài khoản có thể chuyển tiền giữa các tài khoản Bitcoin ngay lập tức và có thể nặc danh không công khai.

Bitcoin ghi nhận tất cả các giao dịch của người dùng nên chúng ta có thể theo dõi chính xác số lượng Bitcoin được tạo ra trên các trang theo dõi mạng lưới này. Ví dụ như Blockchain.info, Bitcoinchart.com…

Đăng ký Bitcoin tại đây!

Bitcoin là gì ?

Hôm nay mình giới thiệu các bạn một loại tiền tệ mới đang rất hot ngày nay. nó không giống với Paypal hay Webmoney chúng ta không thể sở hữu được mà bitcoin có thể được lưu lại máy tính bạn, có thể chuyển cho bất kỳ ai …

Không giống những loại tiền tệ khác, Bitcoin không chịu sự chi phối của bất cứ cơ quan hành chính nào. Thay vì dựa vào một cơ quan quản lý tiền tệ kiểm soát giao dịch, Bitcoin được vận hành bởi một hệ thống máy tính ngang hàng được lập nên bởi các máy tính của người dùng. Ngoài ra, Bitcoin cũng khác biệt so với các loại tiền ảo khác bởi nó có thể sử dụng để mua hàng hóa, dịch vụ thực

Tháng 05/2012, một số thành viên trên diễn đàn 5giay.vn đã mua 100 đồng Bitcoin với số tiền10 triệu VND. Sau 1 năm (05/2013), các thành viên này đã có thể bán ra với giá 300 triệu VND

Hiện tại giá 1 bitcoin đang ở mức 70$ , đỉnh điểm vào tháng 4 năm 2013 giá bitcoin lên tới 257$ và tháng 11 năm 2013 đã lên đến 1146$....

Bitcoin được tạo ra bằng các thuật toán được thiết kế ngày càng khó. Các máy tính của người dùng kết nối với hệ thống sẽ xử lý số liệu phức tạp để “đào” được Bitcoin. Bitcoin hoàn toàn dựa trên công nghệ kỹ thuật số do đó người không bao giờ có thể chạm tay vào đồng Bitcoin ‘”thực” nếu không mua bán các bản sao của nó.

Nguồn cung Bitcoin cũng hạn chế như bất cứ loại tiền nào. Mỗi giờ có khoảng 300 đồng tiền Bitcoin được tạo ra, nhưng cứ 4 năm tỷ lệ này lại giảm một nửa và tổng lượng cung Bitcoin không vượt quá 21 triệu đồng tiền vào năm 2030

Bạn có thể chuyển $100.000 cho người thân từ Việt Nam sang Mỹ dưới dạng tiền ảo Bitcoin mà không phải tốn một xu phí giao dịch! Đồng thời không ai có thể truy vết ra ai là người gửi tiền và ai là người nhận tiền.

Nếu được chấp nhận rộng rãi, Bitcoin có thể tạo ra một cuộc cách mạng về tài chính trên thế giới. Nó có thể cắt giảm hàng đống tiền chi cho những hoạt động trung gian như: gửi tiền, chuyển tiền, vận chuyển, nhân viên giao dịch v.v…

Tuy nhiên, đây cũng là môi trường lý tưởng để giới tội phạm sử dụng. Đó là lý do các đồng tiền ảo lớn nhất trên thế giới hiện nay đều xuất phát từ các quốc gia có tội phạm công nghệ cao (Nga, Costa Rica…)

Bitcoin là gì?

Tháng 05/2012, một số thành viên trên diễn đàn 5giay.vn đã mua 100 đồng Bitcoin với số tiền 10 triệu VND. Sau 1 năm (05/2013), các thành viên này đã có thể bán ra với giá 300 triệu VND. Bitcoin là gì? Và tại sao nó có thể gây ồn ào trong thế giới internet hiện nay như vậy? Bài viết sau đây sẽ chia sẻ một cách dễ hiểu nhất để bạn nắm bắt thông tin về Bitcoin.

TIỀN ĐIỆN TỬ LÀ GÌ?

Tiền điện tử (e-money) là tiền bạc được luân chuyển qua hệ thống internet.

Tiền tệ điện tử (digital currency) là đơn vị tiền tệ tương đương với tiền tệ trong thế giới thực.

Bạn có thể tưởng tượng, bên cạnh VND, USD còn có các loại tiền tệ khác như: WMZ, PM, Bitcoin… và bạn có thể dùng nó để mua bán hàng hóa, trao đổi, cho nhận… Số tiền này không tồn tại dưới dạng giấy bạc hay đồng xu mà tồn tại dưới dạng các con số trong tài khoản của bạn.

TẠI SAO TIỀN ĐIỆN TỬ LẠI TỒN TẠI?

Tiền điện tử tồn tại vì… có người sẵn sàng dùng nó. Bạn có thể tự in lấy một đồng tiền nào đó như “ABC Đồng” chẳng hạn. Chỉ cần bạn thuyết phục được một nhóm người dùng nó để trao đổi mua bán với nhau thì có thể xem như bạn đã khai sinh ra một loại tiền tệ mới.

Quay trở lại với tiền điện tử. Bạn có biết đồng tiền trong game Second Life đã từng được dùng để mua bán hàng hóa thực và có thể xem như một loại tiền tệ điện tử? Lý do là game Second Life đã khiến cho một số lượng lớn người sở hữu đồng tiền này và đủ tin tưởng để trao đổi, mua bán lẫn nhau.

Như vậy, lý do để một đồng tiền điện tử tồn tại là nó đã thuyết phục đủ một số người đặt niềm tin và sử dụng nó để lưu trữ, mua bán và trao đổi.

CÂU CHUYỆN TIỀN TỆ CỦA LOÀI NGƯỜI

Câu chuyện sau không mô tả hoàn toàn chính xác và đầy đủ về lịch sử tiền tệ của loài người nhưng nó sẽ giúp bạn hình dung một cách tổng quát và hiểu rõ hơn về cách tồn tại của các đồng tiền điện tử nói chung và Bitcoin nói riêng.

Ngày xửa ngày xưa, những người tiền sử dư thừa lương thực và họ muốn trao đổi với nhau để phong phú hơn nguồn thức ăn.

Hai con dê có thể đổi lấy một con bò

Như vậy nếu bạn có một con dê, liệu có thể lấy nửa con bò của hàng xóm?

Nếu bạn có 100 con dê, liệu nhà bạn có đủ chỗ để chưa 50 con bò?

Dần dần, người ta phát sinh nhu cầu cần có một vật trung gian để quy đổi hàng hóa, lưu giữ và trao đổi với nhau.

Thứ này cần có các đặc điểm sau:

• Được chấp nhận rộng rãi
• Dễ nhận biết
• Có thể chia nhỏ được
• Lâu bền
• Dễ vận chuyển
• Khan hiếm
• Đồng chất 

Ban đầu người ta sử dụng vỏ sò, đồng, sắt… Nhưng sau đó vàng đã trở thành thứ tiền tệ được chấp nhận rộng rãi nhất vì nó đáp ứng được tất cả các đặc điểm trên.

Dần dần, người ta đã phát minh ra tiền giấy, và tiền ảo. Những loại tiền này cũng đáp ứng được các yêu cầu của tiền tệ. Và đó là lý do mà chúng tồn tại đến ngày nay.

TẠI SAO VÀNG VẪN LÀ SỐ MỘT?

Ưu điểm của tiền giấy

Tiền giấy nhẹ hơn vàng và dễ dàng chia nhỏ, gộp lại.

Nhược điểm của tiền giấy

Tiền giấy tồn tại dựa trên NIỀM TIN của người dân vào chính phủ phát hành đồng tiền đó. Nếu đồng tiền của một quốc gia gây mất niềm tin của mọi người, hệ thống tiền tệ đó sẽ mất giá, thậm chí sụp đổ. Một trong những nguyên nhân gây mất niềm tin là:

• Nhà nước phát hành quá nhiều tiền, khiến đồng tiền mất đi tính “khan hiếm”
• Nhà nước đánh mất uy tín trên trường quốc tế, khiến đồng tiền mất đi tính “được chấp nhận rộng rãi”

Như vậy, sự tồn tại của tiền giấy dựa vào NIỀM TIN của mọi người về tổ chức phát hành nó.

Ưu điểm của tiền ảo

• Tiền ảo nhẹ hơn vàng và tiền giấy (dĩ nhiên).
• Tiền ảo là loại tiền đồng chất nhất
• Tiền ảo được vận chuyển dễ dàng và nhanh chóng nhất
• Tiền ảo dễ dàng chia nhỏ nhất
• Đảm bảo an toàn cho người sở hữu và sử dụng

Nhược điểm của tiền ảo

Tương tự như tiền giấy, những hành động sau của nhà phát hành tiền ảo có thể gây mất giá trị đồng tiền:

• Phát hành quá nhiều tiền ảo
• Bị cạnh tranh bởi các đồng tiền ảo khác
• Công ty phát hành bị “hốt” (Như Liberty Reserve vừa qua)

Nói tóm lại. VÀNG vẫn giữ vị trí số một vì nó lấy được NIỀM TIN của đại đa số con người:

• Vàng luôn đảm bảo tính khan hiếm vì số lượng vàng trên thế giới là có giới hạn
• Vàng được mặc nhiên chấp nhận trên toàn thế giới và không phụ thuộc vào sự tồn tại của một chính phủ nào

Nói tóm lại, vấn đề cốt lõi vẫn là NIỀM TIN.

BITCOIN – VÀNG TRONG THẾ GIỚI ẢO

Dựa trên những lợi thế của VÀNG và TIỀN ĐIỆN TỬ. Một nhóm các lập trình viên đã cho ra đời một loại tiền mang cả đặc điểm của VÀNG và TIỀN ĐIỆN TỬ.

Tính phi tập trung

Bitcoin được tạo ra trên nền tảng P2P. Có nghĩa là nó không được sở hữu, điều hành, phát hành bởi bất kỳ một tổ chức, cá nhân nào.

Tất cả các máy tính có cài phần mềm sử dụng Bitcoin đều đóng vai trò máy chủ đảm bảo cho hệ thống hoạt động. Như vậy, Bitcoin không thể bị đóng cửa. Bạn sẽ không phải lo lắng khi có “ông chủ” bitcoin nào đó tự sản xuất ra bitcoin hay bị “hốt” vô tù vì hành động rửa tiền. (như trường hợp Liberty Reserver vừa qua)

Bitcoin tồn tại giống như một dạng “vàng” trong thế giới ảo.

Tính khan hiếm

Tổng số Bitcoin được tạo ra không bao giờ được phép vượt quá con số 21 triệu. Hệ thống mã nguồn mở và P2P của Bitcoin đảm bảo không ai có thể phá vỡ nguyên tắc này.

Tính riêng tư

Bạn có thể chuyển $100.000 cho người thân từ Việt Nam sang Mỹ dưới dạng tiền ảo Bitcoin mà không phải tốn một xu phí giao dịch! Đồng thời không ai có thể truy vết ra ai là người gửi tiền và ai là người nhận tiền.

Nếu được chấp nhận rộng rãi, Bitcoin có thể tạo ra một cuộc cách mạng về tài chính trên thế giới. Nó có thể cắt giảm hàng đống tiền chi cho những hoạt động trung gian như: gửi tiền, chuyển tiền, vận chuyển, nhân viên giao dịch v.v…

Tuy nhiên, đây cũng là môi trường lý tưởng để giới tội phạm sử dụng. Đó là lý do các đồng tiền ảo lớn nhất trên thế giới hiện nay đều xuất phát từ các quốc gia có tội phạm công nghệ cao (Nga, Costa Rica…)

BẠN CÓ LỢI GÌ VỚI ĐỒNG TIỀN NÀY?

Còn quá sớm để nói liệu đồng tiền này có thành công như nhiều người dự đoán hay không. Tuy nhiên nếu bạn yêu thích đầu tư và mơ ước đến một hệ thống tiền tệ tự do không phụ thuộc vào bất cứ chính phủ, tổ chức nào, Bitcoin được khai sinh là dành cho bạn.

Bạn có thể đăng ký nhận bản tin đầu tư của http://bitcoinvnn.blogspot.com để nhận thông tin mới nhất về Bitcoin.

Bitcoin là gì?

Bitcoin ra đời từ năm 2009 nhưng cho đến nay người ta vẫn chỉ biết Bitcoin được giới thiệu bởi một người (hoặc một nhóm người) bí ẩn có biệt hiệu Satoshi Nakamoto.

Tiền tệ vốn là nhân tố quan trọng của nền kinh tế. Hiện nay, các đồng tiền trên thế giới đều được decentralized – do duy nhất một đối tượng (các NHTW) phát hành và quản lý nhằm đảm bảo sự an toàn. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, một đồng tiền điện tử mới xuất hiện và không hề có đặc điểm trên: Bitcoin. Ra đời năm 2009, đây là đồng tiền đầu tiên không được quản lý bởi bất kỳ cơ quan nào. Cho đến nay, người ta vẫn chỉ biết Bitcoin được giới thiệu bởi một người (hoặc một nhóm người) bí ẩn có biệt hiệu Satoshi Nakamoto.

Bitcoin

Không chỉ đặc biệt vì lý do trên, Bitcoin còn thu hút được sự chú ý của cộng đồng khi giá trị của loại tiền tệ này biến động quá mạnh. Một đơn vị Bitcoin chỉ có giá 20 USD hồi đầu tháng 2, tăng vọt lên trên 250 USD trong thời gian gần đây và sau đó lại đột ngột giảm xuống mức 150 USD hôm 11/4. Vậy thì, chính xác thì Bitcoin là gì và đồng tiền này hoạt động ra sao?

Không giống như các đồng tiền truyền thống vốn được phát hành bởi các ngân hàng trung ương, Bitcoin không hề được phát hành hay quản lý bởi một cơ quan tiền tệ tập trung. Thay vào đó,Bitcoin được vận hành bởi một hệ thống máy tính ngang hàng (peer-to-peer) được lập nên bởi các máy tính của người dùng. Hệ thống chia sẻ file BitTorrent hay dịch vụ trò chuyện trực tuyến Skype chính là các ví dụ điển hình cho hệ thống này.

Trở lại với Bitcoin, các đồng tiền này được tạo ra bằng các thuật toán. Các máy tính kết nối với hệ thống sẽ triển khai nhiều bước xử lý số liệu phức tạp. Quá trình này được gọi là “mining” (có lẽ thuật ngữ này được chọn cũng bởi quá trình tạo ra Bitcoin có nhiều điểm tương đồng so với quá trình khai thác mỏ).  Các thuật toán trong hệ thống tạo ra Bitcoin được thiết lập sao cho ngày càng khó để có thể “đào” được Bitcoin. Đồng thời, tổng số Bitcoin được tạo ra không bao giờ được phép vượt quá con số 21 triệu. Qui tắc này được đưa ra để không ai có thể phát hành Bitcoin ồ ạt và giảm giá trị của những đồng tiền đang lưu thông.

Toàn bộ các công tác kiểm soát, tạo ra Bitcoin thông qua “mining” và giám sát quá trình lưu chuyển Bitcoin giữa những người sử dụng đều được thực hiện bởi hệ thống máy tính. Tất cả hoạt động của các máy tính tham gia vào hệ thống này đều được cập nhật về máy chủ.  Gần như mỗi 10 phút, một người dùng có các thao tác nâng cấp được báo về máy chủ và được hệ thống thông qua sẽ được thưởng một số Bitcoin cố định (hiện nay là 25 Bitcoin). Do đó, những người theo đuổi Bitcoin phải sử dụng các máy tính cực mạnh (thậm chí là chặn máy tính của những người khác) để có thể “đào” Bitcoin hiệu quả.

Người sở hữu Bitcoin có thể mua bán đồng tiền này và qui đổi ra một vài đồng tiền khác. Bitcoin cũng có thể được chuyển trực tiếp từ người này sang người khác trên Internet thông qua phần mềm tương thích. Những đặc điểm này khiến Bitcoin trở thành một đồng tiền lý tưởng cho việc làm đồng tiền thanh toán trong các giao dịch quốc tế vì không cần phải chú ý đến trả phí cho ngân hàng hay biến động tỷ giá.

Hiện nay, một số nhà cung cấp dịch vụ internet (như web hosting (dịch vụ cho thuê chỗ máy chủ Internet để đặt website lên mạng) hoặc đánh bạc trực tuyến online gambling) đã chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin. Tính phức tạp và bí ẩn của hệ thống tạo ra Bitcoin cũng khiến đồng tiền này có sức hút lớn đối với những kẻ rửa tiền hoặc buôn ma túy.

Tuy nhiên, hầu hết cộng đồng vẫn hoài nghi về đồng tiền này. Nguyên nhân là do phần mềm tạo ra và sử dụng Bitcoin quá phức tạp và giá trị của một đơn vị Bitcoin biến động quá mạnh. Cũng giống như BitTorrent không phải là dịch vụ chia sẻ file đầu tiên trên thế giới hay Skype không phải là dịch vụ thoại trực tuyến đầu tiên, có thể Bitcoin sẽ chỉ là kẻ đi tiên phong trong lĩnh vực tiền điện tử. Và, Bitcoin sẽ bị vượt qua bởi một đồng tiền khác dễ sử dụng hơn.

Bùng nổ đồng tiền ảo Bitcoin

Bạn có thể dùng nó để mua bia ở Berlin, đặt bánh pizza ở Amsterdam, thuê taxi ở Edinburgh, mua bít tất ở Massachusetts hay thậm chí có thể dùng để trả chi phí cho một chuyến đi du lịch trên vũ trụ. Đó không phải là đồng USD, bảng Anh, euro, yên Nhật hay nhân dân tệ. Đó là Bitcoin - một loại tiền ảo, tiền điện tử không giống bất kỳ một loại tiền tệ nào. Và thứ tiền này đang làm nên một cuộc cách mạng lớn trên thế giới.

Tiền mà không phải là tiền

Vậy Bitcoin thực ra là gì? Khác với các tiền tệ trong thế giới thực, Bitcoin không được một ngân hàng trung ương nào phát hành, không có giá trị thực chất. Nó chỉ là các đồng xu dạng kỹ thuật số, được vận hành hoàn toàn bằng phần mềm, giao dịch phụ thuộc vào “hệ thống niềm tin” và dựa trên một sổ cái được xác nhận bằng mật mã và cùng duy trì.

Mọi giao dịch Bitcoin đều được ghi lại vào sổ cái giao dịch công khai (blockchain), trong đó ghi rõ ai đang sở hữu bao nhiêu Bitcoin và toàn bộ giao dịch trước đó của người này. Nhờ sổ cái này, không ai có thể sao chép một đồng Bitcoin và tiêu nó ở nhiều nơi.

Những người tình nguyện tham gia vận hành các máy tính duy trì sổ cái này được gọi là “thợ mỏ” (miner) và được hưởng phí giao dịch kèm đồng Bitcoin mới. Các “thợ mỏ” phải dùng máy tính cấu hình cực mạnh, chạy một chương trình đặc biệt để giải một bài toán mã hóa gồm các dữ liệu của một số giao dịch, hay nói nôm na là xác nhận một giao dịch nào đó có hiệu lực và đưa thông tin này vào sổ cái. Khi có càng nhiều đồng Bitcoin lưu thông và có nhiều người làm “thợ mỏ” thì công việc này càng phức tạp khiến họ phải căng sức chạy đua với nhau. Ai xử lý xong đầu tiên sẽ có 50 Bitcoin mới.

Bitcoin mới này được “thả” ra một cách tự động. Đến năm 2140, lượng Bitcoin được “thả” vào mạng sẽ đạt giới hạn trần là 21 triệu. Mục đích là đảm bảo nguồn cung Bitcoin thường xuyên, không cần bên thứ ba kiểu như ngân hàng trung ương phát hành và có thể dẫn tới siêu lạm phát. Hiện có khoảng 11 triệu Bitcoin lưu thông và mức thưởng cho “thợ mỏ” là 25 Bitcoin.

Bitcoin được “cất” bằng cách gắn chúng với các địa chỉ được gọi là “ví”. Ví có thể để trên các dịch vụ web, máy tính cá nhân, thiết bị di động hoặc bản in. Một khi đã tải ứng dụng Bitcoin về máy tính hoặc thiết bị di động, người dùng có thể thông qua đó để chuyển Bitcoin dễ dàng như gửi thư điện tử, đặc biệt là khi ngày càng có nhiều sản phẩm, dịch vụ có thể dùng Bitcoin để thanh toán.

Bitcoin xuất hiện ngày 3/1/2009, do một người bí ẩn tên là Satoshi Nakamoto phát minh.

Bitcoin bùng nổ

Thị trường Bitcoin đang bùng nổ. Các nhà đầu tư đổ xô vào đồng tiền kỹ thuật số này. Từ lâu đã được những kẻ buôn bán ma túy, buôn lậu ưa chuộng vì có thể ẩn danh, nhưng gần đây Bitcoin đang thu hút được nhiều lượng “người hâm mộ” đáng ngạc nhiên. Đức coi Bitcoin là một “đơn vị kế toán”. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Ben Bernanke xem Bitcoin là một tiền ảo “hứa hẹn” về lâu dài. Một Ủy ban Thượng viện Mỹ coi những loại tiền ảo là “dịch vụ tài chính hợp pháp”.

Ngày càng có nhiều cửa hàng, công ty chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin trong thời gian gần đây. Nhiều người Trung Quốc cũng đang tìm mua Bitcoin để giữ của. Điều này khiến giá của đồng tiền này tăng vọt. Điển hình là lần tăng giá vào ngày 27/11/2013 khi lần đầu tiên 1 Bitcoin vượt ngưỡng 1.000 USD trên sàn giao dịch MtGox ở Nhật Bản. Điều này gần như là khó tưởng tượng khi Bitcoin lúc đầu chỉ có giá chưa bằng 1 xu.

Tuy nhiên, giá trị của Bitcoin biến động “điên cuồng”, chạm 230 USD hồi tháng 4/2013, tụt xuống 70 USD ba tháng sau đó, trồi lên 600 USD rồi 1.000 USD vào tháng 11. Sự lên xuống ngẫu hứng này khiến người ta lo ngại về bong bóng Bitcoin. Nếu bong bóng này vỡ, người sử dụng Bitcoin sẽ đối mặt nhiều nguy cơ.

Hệ thống máy tính mà các “thợ mỏ” đang dùng cũng gây ra nhiều lo ngại. Hiện cấu hình tổng hợp của các máy tính này đã gấp 100 lần 500 siêu máy tính lớn nhất thế giới cộng lại. Nhu cầu của các “thợ mỏ” có thể gây ra một cuộc chạy đua không bền vững về máy tính cấu hình mạnh. Bản thân sổ cái cũng ngày càng cồng kềnh.

Ngoài ra, đã có nhiều vụ trộm, sự cố liên quan đến Bitcoin. Tình trạng ăn cắp này đã xảy ra trên các sàn giao dịch trực truyến cất giữ Bitcoin và chuyển đổi thành các tiền tệ khác. Lượng Bitcoin trị giá 1 triệu USD đã bị đánh cắp khỏi sàn giao dịch BIPS ở châu Âu. Sàn giao dịch GBL ở Trung Quốc cũng đột ngột biến mất trong tháng 10 cùng 4,1 triệu USD dưới dạng Bitcoin. Silk Road (Con đường tơ lụa) - một diễn đàn trực tuyến buôn bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp pháp bằng Bitcoin đã bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ đóng cửa hồi tháng 10.

Bất chấp những điểm yếu này, Bitcoin vẫn tiếp tục phát triển. Nó có thể bùng nổ như mạng Internet nhưng cũng có thể đi theo lối “diệt vong”.